Ξύπνησα μ’ έναν κόμπο στο στήθος. Χτες το βράδυ φίλησα κάποιον άλλον (Βασίλη) από το σύντροφό μου (Αλέξη).

Με τον Αλέξη είμαστε μαζί 5 χρόνια (στα middle 20s μας), και τον λατρεύω! Πλάι του είμαι ο εαυτός μου, νιώθω ήρεμη. Καταλαβαινόμαστε, γελάμε, εξελισσόμαστε, κάνουμε καλό σεξ (βοηθάει το ότι είναι φεμινιστής), έχουμε κοινές οπτικές σε σημαντικά θέματα, και δε βαριέμαι. Είναι ένας κούκλος και ένας γλύκας, ειλικρινά ταιριάζουμε. Ωστόσο μου είναι ξεκάθαρο πως δεν είμαι μονογαμικό ον—νιώθω συχνά έλξη για άλλους ανθρώπους, κάτι που ο Αλέξης ξέρει και κατανοεί. Δεν τον έχω (είχα;) απατήσει ποτέ, έμεναν όλα στη φαντασία μου. Πριν κάποιους μήνες λοιπόν (τον Απρίλη), αποφασίσαμε να πειραματιστούμε με ένα πιο ανοιχτό είδος σχέσης, μιας και είναι κάτι που με ενδιέφερε αλλά δεν είχα επιχειρήσει ποτέ στην πράξη (από φόβο μήπως δε λειτουργήσει και δημιουργηθεί πρόβλημα στην υπάρχουσα σχέση). Μάλιστα ο Αλέξης πήρε την πρωτοβουλία να το δοκιμάσουμε, και είπαμε να το κάνουμε για ένα μήνα μόνο, και μετά να συζητήσουμε τ’ αποτελέσματα.

Η “ανοιχτή φάση” δεν προκάλεσε κανένα πρόβλημα στη σχέση μας με τον Αλέξη, και συνειδητοποιώ πως δεν άλλαξε τα συναισθήματά μου προς αυτόν. Όλα καλά λοιπόν, αλλά αποφασίσαμε πως η συνεχής πολυσυντροφικότητα δεν είναι κάτι που μας ταιριάζει (και προσωπικά, αν και έλκομαι από πολλούς ανθρώπους, δε θα ήθελα πολλαπλές συστηματικές σχέσεις). Ωστόσο κατά τη διάρκειά της φάσης αυτής ήρθα κοντά ερωτικά με το Βασίλη, και προέκυψαν έντονα συναισθήματα προς εκείνον. Απ’ όσο καταλαβαίνω τα συναισθήματα είναι αμοιβαία, αλλά δεν έχει και σημασία.

Το βασικό μου ερώτημα: πώς να αποδεχτώ το ότι η ζωή είναι γεμάτη επιλογές και δεν μπορώ να περπατώ παράλληλους δρόμους;

Ο Βασίλης ζει μια ζωή που ποτέ δεν έζησα, και με ελκύει τρομερά. Απ’ έξω μου φαίνεται γεμάτη περιπέτεια, δημιουργία, τέχνη, δράμα κι έρωτα. Πήρα μια γεύση μαζί του για ένα μήνα τον Απρίλη, και στο μυαλό μου έχει γιγαντωθεί. Τους μήνες που ακολούθησαν αμφέβαλα για το αν έχω κάνει τις σωστές επιλογές στη δική μου ζωή, για το αν είμαι συμβιβασμένη, για το αν ρίσκαρα αρκετά. Δε ρίσκαρα, ποτέ δεν αντέδρασα στο ρόλο του καλού κοριτσιού, μα ήμουν χαρούμενη. Τώρα είμαι μπερδεμένη. Δεν είχα δει το Βασίλη μετά από την ιστορία μας τον Απρίλη, και είχαμε μιλήσει ελάχιστα. Τον είδα ξανά χτες, μου την έπεσε πολλές φορές, συνεχόμενα, κι ενώ στην αρχή τον σταματούσα, κάποια στιγμή αφέθηκα. Έπρεπε να σηκωθώ να φύγω από την αρχή, αλλά τον ήθελα τόσο πολύ, Λένα. Τουλάχιστον κατάφερα και το σταμάτησα στα φιλιά.

Αυτά. Έχω κάνει τη βασική ερώτηση πιο πάνω, μα μάλλον ήθελα απλώς κάπου να τα γράψω. Νομίζω πως δε θα πω το καινούργιο σκηνικό στον Αλέξη, κι ο πόνος στο στήθος οφείλεται στο ότι είναι η πρώτη φορά που θα του κρύψω κάτι. Δε χρειάζεται να ξέρει πως είμαι ερωτευμένη, αρκεί που ξέρει πως περνάω μια υπαρξιακή κρίση. Έτσι δεν είναι; Θα μου περάσει. Έτσι δεν είναι;

Απάντηση

Η Χρυσούλα Ηλιοπούλου σπούδασε Ψυχολογία στο Πάντειο και ολοκλήρωσε δύο μεταπτυχιακά προγράμματα στην Κοινωνική Εργασία και την Κλινική Σεξολογία στο Widener University των ΗΠΑ. Έχει εργαστεί εθελοντικά για δικαιώματα και οργανώσεις ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Αμερική. Ως Σεξολόγος, εργάστηκε στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ με άτομα και ζευγάρια πάνω σε θέματα που άπτονταν σεξουαλικών δυσκολιών και των διασταυρώσεών τους με άλλες δυσκολίες ψυχικής υγείας. Τώρα εργάζεται ως Σεξολόγος στη γενέτειρά της, την Αμαλιάδα, και στην Αθήνα και φιλοδοξεί να γίνει αυτό που η ίδια χρειαζόταν στη ζωή της: μια πηγή ακριβούς και επιστημονικά ορθής πληροφόρησης γύρω από τη σεξουαλικότητα, χωρίς κατάκριση, ντροπή, και αμηχανία, αλλά ψύχραιμη, ενθουσιώδης, και συμπεριληπτική.

Ακούγεται σαν τα συναισθήματα που ένιωσες τον Απρίλη να «απαιτούν» επαναδιαπραγμάτευση και επαναπροσδιορισμό: των αναγκών σου, της σχέσης σου, των ορίων σου, των επιθυμιών σου, των απωθημένων σου, κι εν τέλει της απόλαυσής σου. Σαν το καλό κορίτσι να είναι περίεργο να εξερευνήσει και πιθανά να αλλάξει τον επιθετικό του προσδιορισμό.

Πιο πολλές ερωτήσεις έχω παρά απαντήσεις, οπότε αν σε μπερδέψω περισσότερο ελπίζω να είναι προς μια βοηθητική κατεύθυνση.

Μέρος Πρώτο: Ας μιλήσουμε «ανοιχτά»

First things first. Η σχέση σου με τον Αλέξη είναι μια Μονογαμική σχέση.

Η ανάγκη σου (σας;) για εξερεύνηση και πειραματισμό, δε σημαίνει ότι η σχέση σας έχει αυτομάτως γίνει ή πρέπει να γίνει πολυσυντροφική. Πολλά ζευγάρια κάνουν swinging – προσκαλούν δηλαδή άλλα άτομα μέσα στη σχέση για σεξουαλικές ή άλλες συνευρέσεις, ενώ η δυάδα παραμένει ακέραιη.

Αυτοπροσδιορίζεσαι όμως ως ένα Μη-μονογαμικό ον. Αυτό καλεί και τους δυο σας να διερευνήσετε κάποια πράγματα – προσωπικά και σχεσιακά:

• Τι σημαίνει για εμένα να είμαι μη-μονογαμικό ον σε μονογαμική σχέση;
• Τι σημαίνει για εμένα να έχω μια μη-μονογαμική σύντροφο; Πόσο ανοιχτός είμαι να επεξεργαστώ την πιθανότητα να πειραματιστώ; Τι έχει να μου δώσει ο πειραματισμός;
• Τι σημαίνουν αυτά για τη δομή της σχέσης μας; Θέλουμε να αλλάξουμε τη δομή ή θέλουμε να την «προστατεύσουμε»; Τι εργαλεία χρειαζόμαστε για να κάνουμε το καθένα; Τι ευκαιρίες και τι απειλές υπάρχουν σε κάθε περίπτωση; Τι μας είναι πιο απολαυστικό;

Με βάση αυτό που περιγράφεις, η σχέση σου με τον Αλέξη είναι πρωταρχική (primary), είναι δηλαδή μια προϋπάρχουσα, μακροχρόνια, δυαδική σχέση της οποίας η ευημερία έχει προτεραιότητα έναντι οποιασδήποτε καινούριας σχέσης. Όπου βάζω τελείες εσύ μπορείς να βάζεις ερωτηματικά.

Η σχέση σου με το Βασίλη είναι δευτερεύουσα (secondary), είναι μια σχέση που προστέθηκε στην ήδη υπάρχουσα. Σε αυτή τη συνθήκη, ο Βασίλης έχει λιγότερο έλεγχο στη λήψη αποφάσεων και είστε εσύ με τον Αλέξη αυτοί που αποφασίζετε πώς θα συνεχίσετε. Συνέχισε να βάζεις ερωτηματικά. Το πείραμά σας δε φαίνεται να είχε προβλέψει Βασίλη και ο ερχομός του περισσότερο αναστατώνει παρά δημιουργεί απόλαυση στη σχέση σας. Κι εδώ προκύπτει ένας ενδιαφέρων διχασμός: ο Βασίλης φέρνει αναστάτωση στη σχέση. Αλλά φέρνει απόλαυση σε εσένα.

Πόσο ισχυρή και πόσο σημαντική είναι αυτή η απόλαυση για εσένα; Πώς σε κάνει να νιώθεις; Σε ωθεί να την κυνηγήσεις και να δεις πού θα σε βγάλει ή σε ωθεί να τη σταματήσεις; Σε φοβίζει ή σε ιντριγκάρει; Τι ρισκάρεις αν την ακολουθήσεις; Τι θέλεις/μπορείς να μάθεις για τον εαυτό σου αν αφεθείς σε αυτό που νιώθεις;  Μπορεί να θέλεις να έχεις κι άλλους Βασίληδες. Μπορεί να προτιμάς να φτιάξεις μηχανισμούς για να αποφύγεις Βασίληδες στο μέλλον. Ο Βασίλης φέρνει φόβο και έρωτα, απειλή και ευκαιρία. Με ποιο συναίσθημα θέλεις να ηγηθείς;

Είναι οκ να μην ξέρεις. Αν ξέρεις, είναι οκ ό,τι απόφαση κι αν πάρεις. Είναι οκ να αποφασίσεις φόβο για τώρα και να ψάξεις τι χρειάζεται για να προετοιμαστείς να είσαι πιο ανοιχτή για έρωτα στο μέλλον. Είναι όμως πολύ οκ να πας με τον έρωτα. Είναι πολύ οκ να αφήσεις τον εαυτό σου ανοιχτό να εξερευνήσει τι μπορεί να σου φέρει ο Βασίλης. Είναι οκ να ανοιχτείς στον Αλέξη, να τον συμπεριλάβεις σε αυτή σου την προσωπική διερεύνηση (υπαρξιακή κρίση την είπες;) – και να συζητήσεις μαζί του τι θα ήθελε να ξέρει από αυτή. Αν μπορεί να σε βοηθήσει να την καταλάβεις, ακόμα καλύτερα. Η διαχείριση της προσωπικής σου διερεύνησης αναλογεί σε εσένα. Η σχεσιακή διερεύνηση αναλογεί και στους δυο σας. Δε χρειάζεται να την κάνεις μόνη σου.

Μέρος Δεύτερο: Το Δόγμα της Μονογαμίας – ή Μονοκανονικότητα

Οι κοινωνία μας αποδέχεται αξιωματικά τη μονογαμία και το ζευγάρι ως το μόνο ηθικό, έντιμο, σωστό, φυσικό, και φυσιολογικό τρόπο  σύναψης σχέσεων. Από τις προσκλήσεις για «Plus one», το μέγεθος των κρεβατιών (για 1 ή 2 άτομα) και τα σετ μαξιλαριών (που είναι πάντα 2), μέχρι το νομοθετικό πλαίσιο και το γάμο, το 2 έχει την τιμητική του: τυγχάνει πανηγυρικής κοινωνικής αποδοχής έναντι οποιουδήποτε άλλου αριθμού.

Στο 2 βασίζεται το αφήγημα για το «άλλο μας μισό»: είμαστε μισά και ολοκληρωνόμαστε μέσα από τη σχέση μας με ένα άλλο μισό. Σύνολο: 2 άτομα. Το 2 έχει εμπνεύσει ποιητές και συγγραφείς, έχει ξεκινήσει πολέμους, έχει οδηγήσει σε «κλοπές» (στο χωριό μου πολλά ζευγάρια κλέβονταν), έχει κάνει δισεκατομμύρια γάμους κι έχει γκρεμίσει εξαιρετικές σχέσεις που δεν άντεξαν το βάρος των προσδοκιών και των απαιτήσεων που κουβαλούσε.

Υπάρχουν πολλά κοινωνικά πλεονεκτήματα που δημιουργεί το 2 και υπάρχουν και πολλές ανάγκες που καλύπτει. Έχει όμως περάσει ιστορικά ως η μόνη επιλογή και η κανονική οδός. Και δεν είναι. Παραδείγματα μη μονογαμικών σχέσεων υπάρχουν πολλά στην ανθρώπινη ιστορία (πχ τα κοινόβια του 1960). Όμως η πρόκληση παραμένει: αν δε χωράμε στο 2, δεν υπάρχει χάρτης για το πώς να αλλάξουμε αριθμό.

Μέρος Δεύτερο: Οι Ανοιχτές Σχέσεις

Αν ρωτήσουμε άτομα που έχουν δοκιμάσει να είναι ή είναι σε ανοιχτές σχέσεις ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας, δύο πράγματα θα ακούσουμε κατ’επανάληψη: η επικοινωνία και η συναίνεση. Αν ρωτήσουμε ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση, η απάντηση θα είναι η ίδια: η επικοινωνία και η συναίνεση. Όποιο άτομο πει ότι η πολυσυντροφική του σχέση δεν είχε ποτέ ένταση, παρεξηγήσεις, συγκρούσεις, και απογοητεύσεις θα ψεύδεται. Όμως μέσα από αυτές τις διαπραγματεύσεις τα πολυσυντροφικά άτομα διεκδικούν την ικανοποίηση αναγκών πολύ πιο σημαντικών από το προσωρινό ξεβόλεμα και την αγωνία: την ελευθερία, την αυτονομία και την ανεξαρτησία, και στο τέλος πάντα τη σχεσιακή ικανοποίηση και απόλαυση – ερωτική ή/και σεξουαλική.

Μέρος Τρίτο: Η Συναίνεση

«μου την έπεσε πολλές φορές, συνεχόμενα, κι ενώ στην αρχή τον σταματούσα, κάποια στιγμή αφέθηκα». Είναι σαφές από την περιγραφή σου ότι η προσέγγιση του Βασίλη δεν ήταν παραβιαστική. Είναι εξίσου σαφές ότι δεν ήταν συναινετική. Αν δε νιώθεις έτοιμη επικοινωνιακά, συναισθηματικά, σωματικά να υποστηρίξεις μια σχέση ή μια συνδιαλλαγή με ένα σύντροφο, θα πρέπει τα όριά σου να είναι σαφή και οι ίδιοι να έχουν την ωριμότητα να τα σέβονται. Χωρίς συναίνεση η μη-μονογαμική σου φύση θα σου δημιουργεί περισσότερη αγωνία παρά απόλαυση. Και μπορεί να δημιουργήσει τόσο μεγάλη απόλαυση…

Η πολυσυντροφικότητα έχει κανόνες. Σε αντίθεση με τη μονοσυντροφικότητα – όπου οι κανόνες είναι ίδιοι, απαράλλαχτοι, και απαράβατοι, προκαθορισμένοι πριν από εμάς για εμάς – στην πολυσυντροφικότητα καλούμαστε να φτιάξουμε μόνοι μας, δικούς μας. Πρόκληση, δημιουργικότητα, απελευθέρωση, τρόμος με την πληθώρα των επιλογών, αγωνία για το αποτέλεσμα, ελευθερία, απόλαυση, αυτοπεποίθηση: η διαδικασία αυτή τα έχει όλα.

Are you in for the ride?

ΥΓ.: «Θα μου περάσει, έτσι δεν είναι;»

Να σου περάσει; Η περιέργεια για την εαυτή σου και για τη ζωή; Η επιθυμία να εξελίσσεσαι και να αλλάζεις; Το ένστικτο να ακούς τον εαυτό σου και τις ανάγκες του και να αναζητάς τρόπους ικανοποίησής τους; Ή η δυνατότητα να ερωτεύεσαι, να βιώνεις συναισθήματα στο ζενίθ τους, να νιώθεις σέξυ, ερωτική, και ελκυστική;

Αλήθεια, εύχομαι να μη σου περάσει!

Όποια κι αν είναι η σεξουαλικότητά σου, αν έχεις απορίες, στείλε μας άφοβα!

3

18

1

Error happened.