Στα πλαίσια μινι αφιερώματος της Womanlandia στο γυναικείο burn out πριν και κατά τη διάρκεια της καραντίνας, αναγνώστριες απαντάνε σε ερωτήσεις και καταθέτουν εμπειρίες σχετικά με τα συμπτώματα, τους τρόπους αντιμετώπισης, την ψυχολογική και ψυχιατρική επέμβαση καθώς και το πόσο καιρό χρειάζεται για να ξεφύγεις από τη σύγχρονη επιδημία της εξουθένωσης, που φαίνεται να πλήττει εν καιρώ κοβιντ δυσανάλογα πολλές γυναίκες. 

To burnout ήταν κάτι που θεωρούσα πολύ μακρινό, και εντελώς απίθανο να μου συμβεί.

Δουλεύω φουλ τάιμ από τα 24 μου, και πριν από αυτό δούλευα παράλληλα με τις σπουδές μου για να έχω χαρτζιλίκι. Από μικρή συνήθισα στην ιδέα πως η ανάληψη επιπλέον ευθυνών και η διεκπεραίωσή τους χωρίς να υπολογίζω το χρόνο που χρειάζονται, μού προσφέρει προνόμια και ευκαιρίες για ανέλιξη. Άκουσα κάπου πως το παιχνίδι ισορροπίας δουλειάς και προσωπικού χρόνου είναι μακροσκοπικό, δεν επιτυγχάνεται καθημερινά. Όσο λοιπόν προχωρούσα φρόντιζα να παίρνω μια-δυο μέρες εδώ κι εκεί για αποσυμπίεση. Με θεωρούσα και πολύ ισορροπημένη, μη σας πω.

Μου έτυχαν εποχές που ένιωθα πάρα πολύ πιεσμένη, αλλά τις απέδιδα σε εξωτερικούς παράγοντες, και ήμουν επίσης πολύ τυχερή που οι επιθυμίες μου εισακούγονταν σχετικά εύκολα. Ήθελα πολλή δουλειά; Την είχα με το παραπάνω, και ταξίδια και workshops και projects. Δεν ήθελα πολλή δουλειά; Άλλαζα θέση ή ζητούσα να παραδώσω κάποια καθήκοντα. Σε πολυεθνική με κλίμα ανάπτυξης, άφθονο προσωπικό και ηγετικές ευθύνες είχα αρκετή ευελιξία για να μπορώ να αυξομειώσω την προσφορά μου, αρκεί να διεκπεραιώνω ό,τι υπόσχομαι.

Αυτή η απλοϊκή θεώρηση των πραγμάτων και η περίσσια τύχη δεν με προετοίμασε καθόλου για το συνδυασμό “μητρότητα & καριέρα”. Δικαιούμουν ένα χρόνο άδεια μητρότητας, το έκανα μετά χαράς, αλλά με ανακούφιση διαπίστωσα στους 8-9 μήνες πως δεν έβλεπα την ώρα να παραδώσω τα ηνία σε επαγγελματίες έστω για το 8ωρο, και γυρίσω στη δουλειά μου. Δεν έδωσα καμία σημασία στο ότι α) είχα υποστεί δύο τουλάχιστον σοβαρά ψυχικά τραύματα στη διάρκεια της άδειας, που θα έβρισκα μπροστά μου στη συνέχεια, και β) ότι μαζί με το συντρόφι μου έπρεπε να διαφοροποιήσουμε τους πρότερους ρυθμούς μας εργασίας και κοινωνικοποίησης και να εντάξουμε στο πρόγραμμα χαλάρωση, χρόνο με το παιδί, συχνότερες και βραχύτερες διακοπές.

Συνεχίσαμε σαν να μη συμβαίνει τίποτε. Για την ακρίβεια έπεσα με τα μούτρα στη δουλειά για να αποδείξω ότι μπορώ, περισσότερα και καλύτερα κι από πριν. Αγνόησα πλήρως τις συμβουλές να επανέλθω σταδιακά. (Ξανα)βρήκα πως απολαμβάνω να με επιβραβεύουν για καλή δουλειά. Αντιμετώπισα σχετικά στο φτερό τα τραύματα που έκαναν την εμφάνισή τους μόλις το παιδί άρχισε να φέρνει σπίτι κάθε ίωση που γυρνούσε (hello, ψυχοθεραπεία μέσω Zoom πριν μάθει όλος ο κόσμος το Zoom!)

Το αποτέλεσμα ήταν να συμπέσει ένα καλοκαίρι πυρετωδών εργασιών ανάπλασης στο σπίτι με καμία ευκαιρία ξεκούρασης, με τα “τρομερά τρία” που έπρεπε να αντιμετωπίζω μόνη και εκτός σπιτιού αφού το συντρόφι ήταν διαρκώς απασχολημένο, και με μια αλλαγή διευθύντριας στη δουλειά η οποία απαίτησε να συνεργαστούμε στενά, ενώ δεν καταλάβαινε τις τεχνικές απαιτήσεις του project που υποτίθεται επέβλεπε.

Ξαφνικά, άρχισα να μην μπορώ να ανταπεξέλθω σε όλα αυτά μαζεμένα.

 Άρχιζα κάθε νέα εβδομάδα εξαντλημένη, μου φαινόταν πως οι ώρες τρέχουν κι εγώ δεν προλαβαίνω να ακολουθήσω. Στο μυαλό μου έπαιζαν και ξανάπαιζαν σκηνές που δεν διαχειρίστηκα καλά, περιπτώσεις που φώναξα στο παιδί μου, έντονες διαφωνίες με το συντρόφι μου. Αντί να κοιμάμαι τα βράδια, το μυαλό μου επέμενε να βρίσκει διπλωματικές λύσεις σε προβλήματα.

Κατόπιν εμφανίστηκαν οι τάσεις φυγής. Τάσεις να κλείσω ένα εισιτήριο για την άκρη του κόσμου, και να εξαφανιστώ. Άρχισα να το ονειρεύομαι, να το καταστρώνω, να το θέλω τόσο πολύ. Άρχισα να με τρομάζω. Και ζήτησα βοήθεια.

Αυτή τη φορά βρήκα ψυχοθεραπεύτρια στη γειτονιά μου. Της πήρε τρεις ολόκληρες συνεδρίες να με πείσει πως χρειάζομαι μια διέξοδο, πως πρέπει να ζητήσω αναρρωτική άδεια από τη δουλειά. Το μόνο που με έπεισε ήταν με άκουσα με έκπληξη να βάζω τις φωνές σε συναδέλφους και κατόπιν στη διευθύντρια. Σαν να άκουγα άλλη να φωνάζει. Τραντάχτηκα, και ζήτησα επιτόπου άδεια για μερικές εβδομάδες. Προσπάθησα να μην κανονίσω τίποτε, να μην αρχίσω να πετάω σαβούρα από το σπίτι πυρετωδώς, να παίζω με το παιδί και να πηγαίνω βόλτες με τα πόδια, και να συνεχίσω τη θεραπεία. Πάνω που ξανάρχισα να κοιμάμαι, το πλήρως εξασθενημένο σύστημά μου εντόπισε τον ιό της ιλαράς και άνοιξε τις πόρτες διάπλατα.

Τον Ιανουάριο του 2020, πάλεψα με την ιλαρά στην ιδιωτική μου καραντίνα, είχα πρώτη φορά στη ζωή μου ημικρανίες και προβλήματα όρασης.

Το Φεβρουάριο, νόμισα πως τη σκαπούλαρα και γιόρτασα τα 40ά μου γενέθλια. Αντί να συνεχίσω την αναρρωτική, κανόνισα να επιστρέψω στη δουλειά με ελαφρώς μειωμένο ωράριο για να νιώσω μια επιστροφή στην κανονικότητα. Εδώ είναι που οι θεοί γελάνε. Το Μάρτιο, μπήκαμε εκούσια σε lockdown μια βδομάδα νωρίτερα από τους υπόλοιπους. Περάσαμε 5 μήνες εργαζόμενοι από το σπίτι παραμάσχαλα με το νήπιο, ουσιαστικά δουλεύοντας 16ωρα, μέχρι να κλατάρουμε και να την επιστρέψουμε στον παιδικό ελπίζοντας πως δεν κινδυνεύει. Το Δεκέμβριο, σε μεγάλο κύμα προγραμματισμένων απολύσεων ήρθε και η δική μου σειρά.

Αρχές του 2021, έψαχνα δουλειά καταπολεμώντας τάσεις πανικού, χωρίς να μπορώ να με πείσω πως χρειάζομαι ένα σοβαρό διάλειμμα, και αντ’αυτού με έπεισα πως χρειάζομαι αλλαγή κατεύθυνσης. Βρήκα δουλειά πολύ γρήγορα, και συνέχισα ολόκληρη τη χρονιά δουλεύοντας από το σπίτι και προσπαθώντας να αγνοήσω τις νέες τάσεις φυγής.

Υπάρχουν στιγμές ανείπωτης κούρασης που αναρωτιέμαι αν το έχω ξεπεράσει, αν πρόκειται ποτέ να το ξεπεράσω. Υπάρχουν και οι στιγμές που πιστεύω πως όσο πιο άεργη είμαι τόσο χειρότερα νιώθω, και αναζητώ δραστηριότητες που με ευχαριστούν. 

Γι’αυτό προσπαθώ να εξισορροπήσω τις απαιτήσεις, συνεχίζω τη θεραπεία, και μού υπόσχομαι, στην επόμενη αλλαγή, θα μού χαρίσω έξι μήνες διακοπές. Προς το παρόν πιάνει. Το μέλλον θα δείξει.