Πριν ξεκινήσω να γράφω για τη σημερινή μέρα θέλω να γράψω αυτό: Η πλειονότητα των γυναικών που έχουν δολοφονηθεί παγκοσμίως, έχουν δολοφονηθεί από χέρι συντρόφου. 

Θα πω την αλήθεια. 

Σιχαίνομαι τη σημερινή μέρα. Δεν τη βλέπω σαν αφορμή γιορτής, πιστεύω ότι έχει απομακρυνθεί πολύ από τον αρχικό της, αναμνηστικό σκοπό των γυναικείων αγώνων, έχει μπουκώσει πατριαρχικά κλισέ και κρύβει μια κακοπροαίρετη κοινωνική προσδοκία να αποδείξει ο φεμινισμός την αξία του, την προσιτότητα, την λαοφιλία του. Νιώθω ότι σήμερα πρέπει να είμαστε ευγνώμονες για όσα καταφέραμε μέχρι τώρα, ευγνώμονες για όσες επιζήσαμε, ευγνώμονες που δίνονται σε κάποιες από εμάς και σε ορισμένες μόνο χώρες στοιχειώδη και ποτέ αρκετά δικαιώματα και αυτή η ευγνωμοσύνη στην πατριαρχία επειδή μας αφήνει χώρο να πούμε και ευχαριστώ είναι ένα συναίσθημα που δεν θέλω να νιώθω. 

Κάθε 8η Μάρτη και 25η Νοέμβρη, ανοίγουμε τα τεφτέρια μας και μετράμε νεκρές. Η μέρα της γυναίκας και η μέρα της εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών είναι μέρες αιματοβαμμένες. Αλλά το χειρότερο είναι ότι είναι μέρες αιματοβαμμένες κάθε χρόνο με φρέσκο αίμα. Και αυτό είναι μια γνώση ανυπόφορη. Είναι ανυπόφορο να ξυπνάς κάθε 8η Μάρτη και να ξέρεις ότι θα κάνεις τον ίδιο υπολογισμό και έχοντας, πάνω κάτω ξεχάσει τους περσινούς αριθμούς 10, 11, 12, 17, 20, θα αρχίσεις να αναρωτιέσαι αν ειναι λιγότερες, περισσότερες, αν πάμε καλύτερα, αν είμαστε πιο ασφαλείς.

Πριν συνεχίσω, θέλω να γράψω αυτό: Η πλειοψηφία γυναικών στον κόσμο που δεν πεθαίνουν από φυσικά αίτια, από κάποια αρρώστια ή από άλλη αιτία πεθαίνουν από το χέρι ενός άντρα. 

Είναι σαν να σβήνεις κάθε χρόνο μια τούρτα και αντι για κεράκια να μετράς νεκρές για να δεις αν είναι λιγότερες από πέρσι.

Και αυτό πάλι από την αρχή, κάθε χρόνο. Για κάθε γυναίκα που μετράει τις γυναικοκτονίες του τελευταίου χρόνου, σήμερα ήρθε η μέρα που θα κάτσει στο γραφείο της και θα αρχίσει να υπολογίζει τις απούσες ενώ ταυτόχρονα λαμβάνει μηνυματάκι από κάθε άκυρο που βρίσκει αφορμή να της στείλει κρίντζι GIFακια με τεράστια λουλούδια στο Viber. Την περιμένει μια ματαίωση, μια κούραση, μια απογοήτευση κατανοητή μόνο σε όσες αφιερώνονται τωρα στην ίδια διαδικασία. 

Αν νιώθετε και εσείς ματαίωση σήμερα, θέλω να γράψω εδώ ότι είναι κατανοητή, ότι δεν έχετε καμία απολύτως υποχρέωση να πείτε σε κανέναν ευχαριστώ για τα “Χρόνια Πολλα” που σας στέλνει, ότι η δυσαρέσκεια για την ισότητα που δεν ήρθε, αυτό το συναίσθημα που η πατριαρχία ονομάζει αγνωμοσύνη είναι συναίσθημα που δικαιούστε να δώσετε χώρο για να κάτσει τελετουργικά μέσα σας. 

Μόνο εμείς ξέρουμε τι χάσαμε. 

Δεν ήρθε ποτέ κανείς να πει “Χρόνια Πολλά” στις οικογένειες των πεσόντων κανενός άλλου πολέμου. Μόνο εμείς ξέρουμε πώς είναι αυτή η αδιανότητη συνθήκη. Μόνο εμείς ξέρουμε ότι τη μέρα θα θυμηθούμε το συλλογικό μας τραύμα, γιατί τη μέρα αυτή θα έρθει η πατριαρχία να μιλήσει για σχοινί στα σπίτια των δικών μας κρεμασμένων. 

Όπως καταλάβατε, αυτό δεν είναι ένα ποστ εορταστικό. Αλλά είναι ένα ποστ που αξιώνει να γίνει σημείο αναφοράς για τη δυσαρέσκεια και τη ματαίωση της επόμενης χρονιάς, που ελπίζουμε να είμαστε ένα χιλιοστό του χιλιοστού πιο κοντά στην ισότητα. Και αυτό δεν θα συμβεί με λουλούδια και γιορτή αλλά έχει μια πιθανότητα να συμβεί αν δακτυλοδειξουμε υπαιτίους, μετρήσουμε ελλειψεις, καταγράψουμε τα επόμενα βήματά μας. 

Παραβίαση περιοριστικών όρων

Στις 5 Απριλίου, η 28χρονη Κωνσταντίνα και ο αδερφός της βρίσκουν τραγικό θάνατο μέσα στο πατρικό τους στη Μακρινίτσα από τον 31χρονο πρώην σύζυγό της, ο οποίος δεν μπορούσε να αποδεχθεί τον χωρισμό τους. Παραβίασε τα περιοριστικά μέτρα και αφαίρεσε τη ζωή και των δύο.

Λίγο πριν από τις 8.00 το βράδυ της Τετάρτης 02/03, ο πρώην σύντροφός της 41χρονης Βίκυς, εισέβαλε στο κατάστημα ιδιοκτησίας της επί της οδού Παπάφη, την πυροβόλησε στην κοιλιακή χώρα και στη συνέχεια αυτοκτόνησε. Ο 41χρονος δράστης ήταν πυγμάχος και δημιουργούσε συχνά προβλήματα στην πρώην σύντροφό του. Όπως αποκάλυψε στις 3/3 φίλη και δικηγόρος της 41χρονης Βίκυς, πριν από έναν χρόνο, τον Ιανουάριο του 2021, είχε προχωρήσει σε ασφαλιστικά μέτρα κατά του δράστη. 

Λίγα λόγια για τα ασφαλιστικά μέτρα και τους περιοριστικούς όρους σε απλουστευμένα νομικά. 

Τα ασφαλιστικά μέτρα κατατίθενται με αίτηση, είναι μια διαδικασία χρονοβόρα που πάει στα αστικά δικαστήρια και θεωρείται προκαταρκτική της κύριας αγωγής που θα καταθέσουμε μετά από έναν μήνα τουλάχιστον. Εάν δεν προλαβαίνετε, λόγω επείγοντος, να βρείτε δικηγόρο για τα ασφαλιστικά, πηγαίνετε σε Αστυνομία ή Εισαγγελία και ζήτησε περιοριστικούς όρους. Οι περιοριστικοί όροι είναι ποινικά επιβαλλόμενοι και μπορείτε να ζητήσετε απομάκρυνση του ατόμου που σας παρενοχλεί. Αυτό που πρέπει επίσης να τονιστεί είναι ότι, όπως καταλάβαμε και από τις υποθέσεις πιο πάνω, η Αστυνομία δεν μπορεί να ελέγχει αν ο αντίδικος συμμορφώνεται με καμία απόφαση. Την ευθύνη να καταγγείλει τη μη συμμόρφωση έχει και πάλι το θύμα. Αυτό αιτιολογείται ναι μεν νομικά, παρόλα αυτά αφήνει, όπως βλέπουμε, ένα τεράστιο κενό στις περιπτώσεις που έχουν ζητηθεί περιοριστικοί όροι και το θύμα δεν προλαβαίνει καν να καλέσει την αστυνομία για να καταγγείλει την παραβίασή τους. 

Ζητάμε συζήτηση της αποτελεσματικότητας των περιοριστικών μέτρων, τουλάχιστον σε υποκείμενα δικαίου με βεβαρημένο ποινικό παρελθόν, προηγούμενες καταγγελίες ενδοοικογενειακής κακοποίησης και ψυχιατρικό ιστορικό. 

Ολιγωρία της Αστυνομίας

Με κυριότερο παράδειγμα τη γυναικοκτονία της Δάφνης, στην οποία η Αστυνομία είχε κληθεί ύστερα από καταγγελία πριν από καιρό, αλλά δεν έκανε τίποτα. 

Ζητάμε άμεση δράση, λειτουργία ειδικών γραφείων που θα χειρίζονται περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας σε προανακριτικό επίπεδο και θα στελεχώνονται από εξειδικευμένο προσωπικό και ειδικές υπηρεσίες αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας, οι οποίες θα έχουν εκπαιδεύσει τις υφιστάμενες υπηρεσίες τους. Ζητάμε συνεργασία μεταξύ των φορέων προκειμένου οι κοινωνικές δομές στήριξης κακοποιημένων γυναικών να μπορούν να μεταβιβάζουν καταγγελίες και αποτελέσματα ιατροδικαστικών εξετάσεων. Ζητάμε, τέλος, τον ήδη προβλεπόμενο πειθαρχικό έλεγχο για ολιγωρίες. 

Οπλοφορία στην Ελλάδα

Αγια βαρβαρα, Λάρισα, Ρέθυμνο, Ροδος, Νέα Μάδυτος Θεσσαλονίκης. Σε τουλάχιστον 5 από τις γυναικοκτονίες που μετράμε το τελευταίο έτος ο δράστης χρησιμοποίησε όπλο, πυροβόλο ή κυνηγετικό. 

Ζητάμε αυστηροποίηση των όρων και προϋποθέσεων του νόμου για τη διαδικασία χορήγησης άδειας οπλοφορίας για ατομική ασφάλεια ή θήρα. Αυστηροποίηση των background checks, ειδικές εξετάσεις και δημόσια παρέμβαση του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. 

Νοσοκομεία

Στις 5 Δεκεμβρίου του 2021 η 29χρονη Τζεβριέ Εδινερλί, Ελληνίδα πολίτης και μητέρα τριών παιδιών, εισήχθη στο νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης με τον 30χρονο σύζυγό της Καδήρ Ιννάν Ραμαδάνογλου να δηλώνει ατύχημα, ότι δηλαδή έπεσε από τις σκάλες. Για τους γιατρούς ήταν ξεκάθαρο ότι επρόκειτο για ακόμη ένα θύμα ενδοοικογενειακής βίας. Η Τζεβριέ είχε ξυλοκοπηθεί τόσο άγρια που οι γιατροί δεν κατάφεραν να τη σώσουν. Στο νοσοκομειο είχε καταλήξει σπασμένη στο ξύλο και η Μονικα Γκιους μήνες πριν βρεθει τσιμεντωμενη από τον σύντροφό της λίγους μήνες μετά. 

Όσοι εργάζονται για τη βελτίωση της ανταπόκρισης των εργαζομένων στους τομείς Υγείας σε γυναίκες που κακοποιούνται υπογραμμίζουν τη σημασία του καθολικού ελέγχου των γυναικών και των κοριτσιών και την ανάπτυξη πρωτοκόλλων δράσης.Ο προσυμπτωματικός έλεγχος είναι η πρακτική της τακτικής ερώτησης σε όλες τις ασθενείς για το αν είχαν εμπειρίες σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης. Τα πρωτόκολλα είναι γραπτά σχέδια που ορίζουν τις διαδικασίες που θα έπρεπε πρέπει να ακολουθούνται για τον εντοπισμό και την κατάλληλη αντίδραση σε θύματα κακοποίησης.

Μελέτες δείχνουν ότι με την κατάλληλη εκπαίδευση και πρωτόκολλα, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας μπορούν να αφουγκραστούν και να βοηθήσουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Ένα παράδειγμα είναι η εκπαίδευση του τμήματος επειγόντων της Ιατρικής Σχολής της Πενσυλβάνια, Φιλαδέλφεια, PA, και ορισμένων σημείων των Ηνωμένων Πολιτειών. Μετά την εισαγωγή της εκπαίδευσης και των πρωτοκόλλων σχετικά με τη ενδοοικογενειακή βία, οι ασθενείς που βρέθηκαν να είναι όντως θύματα αυξήθηκαν στο πενταπλάσιο. 

Ζητάμε πρωτόκολλα δράσης, καμπάνιες ενημέρωσης και εκπαίδευσης των εργαζομένων στους τομείς της υγείας για τη δράση τους σε περίπτωση διάγνωσης περιστατικού ενδοοικογενειακής βίας και συνεργασία με δικαστικές αρχές και δομές στήριξης. 

Εμφανή και αφανή τραύματα

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι περισσότερες κακοποιημένες γυναίκες παρουσιάζουν αφανή, ασαφή ή ψυχικά τραύματα, όπως χρόνιος πόνος, κόπωση, πονοκεφάλους, διαταραχές ύπνου και κατάθλιψη. 

Στην Αργολίδα, στη Λακωνία, στα Γλυκα Νερά, ο θάνατος των γυναικών προήλθε από στραγγαλισμό ή ασφυξία, ενώ σύμφωνα με στοιχεία της Κύπρου 129 γυναίκες κατήγγειλαν απόπειρα στραγγαλισμού το 2021. Ο στραγγαλισμός δεν είναι απλά ένας από τους πολλούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να επιλέγει ένας θύτης να σκοτώσει το θύμα του. Ο στραγγαλισμός είναι μεταξύ των εγκλημάτων των οποίων η δυναμική είναι βαθιά έμφυλη. Όταν επιλέγεται σαν μέσο ανθρωποκτονίας, χρησιμοποιείται από άντρες που σκοτώνουν γυναίκες προς ένδειξη δύναμης και κυριαρχίας. 

Η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων που στραγγαλίζονται είναι γυναίκες. Σχεδόν όλοι αυτοί που τις στραγγαλίζουν είναι άντρες. 

Συνήθως, το θύμα και ο θύτης είναι νυν ή πρώην σύντροφοι. Στατιστικές δείχνουν ότι τα μισά από τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας στραγγαλίζονται κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της κακοποιησης τους, σύμφωνα με την εμπειρογνώμονα Rachel Louise Snyder. Συχνά, στραγγαλίζονται επανειλημμένα μέχρι και την τελευταία, θανατηφόρα φορά. Σύμφωνα με μελέτη, το 43% των γυναικών που δολοφονούνται από τους συντρόφους τους είχαν στραγγαλιστεί από αυτούς μόνο εντός του έτους της γυναικοκτονίας τους. Ενώ ο στραγγαλισμός είναι πλέον καλά τεκμηριωμένος στην ιατρική βιβλιογραφία, η Τραυματική Εγκεφαλική βλάβη-Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση (Traumatic Brain Injury–TBI) δεν έχει συνδεθεί με περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. 

Η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας που εμφανίζουν σημάδια Τραυματικής Εγκεφαλικής Βλάβης δεν λαμβάνουν ποτέ επίσημη διάγνωση, συμφωνα με το βιβλίο “Νο Visible Bruises” και το αντίστοιχο ρεπορταζ της Rachel Louise Snyder στο NYorker, εν μέρει επειδή σπάνια έχουν ορατούς τραυματισμούς, και έτσι δεν προτεραιοποιούνται οι υποθέσεις τους στα επείγοντα.

Ζητάμε αναγνώριση του γυναικείου πόνου. Ζητάμε ειδική εκπαίδευση των εργαζομένων σε τομείς υγείας για τα αφανή τραύματα που μπορεί να φέρει ένα θύμα ενδοοικογενειακής κακοποίησης και εμπλοκή των αρμόδιων αρχών. 

Το ξέπλυμα της γυναικοκτονίας από τα μέσα ενημέρωσης, με κυριότερο παράδειγμα αυτό του γυναικοκτόνου Μπάμπη Αναγνωστόπουλου και του 26χρονου δολοφονου στη  Φολέγανδρο.  

Ζητάμε συχνότερη παρέμβαση της ΕΣΗΕΑ για κάθε είδους κάλυψη της είδησης που δεν ανταποκρίνεται στα δημοσιογραφικά πρωτόκολλα και αναπαράγει τα κοινωνικά μισογυνιστικά πρότυπα που οδήγησαν έτσι κι αλλιώς σε κάθε γυναικοκτονία.  

Η γυναικοκτονία “από οίκτο”, στην Αργολίδα που δεν αντιμετωπίστηκε ως τέτοια επειδή συνοδεύτηκε από την αυτοκτονία του δράστη και η γυναικοκτονια της 79χρονης στη Θεσσαλονίκη το 2022 από τον 69χρονο σύντροφό της αναδεικνύουν το αόρατο τραύμα των γυναικοκτονιών με θύματα γυναίκες άνω των 60 ετών.

Η γυναικοκτονία είναι το άκρο της έμφυλης βίας. Δεν ξεχνάμε τις απόπειρες γυναικοκτονίας, τους βιασμούς, τις αδιανόητες ιατροδικαστικές ελλείψεις στην Ελλάδα και την έλλειψη rape crisis centers. Ζητάμε από το κράτος στελεχιακή ενίσχυση των ιατροδικαστών του ΕΣΥ, ζητάμε συνεργασία θεσμών, σχεδιασμό και υλοποίηση επιμορφωτικών προγραμμάτων για να υπάρξει η καταλληλη συνεργασία μεταξύ των φορέων. Ζητάμε κυβερνητική παρέμβαση, ζητάμε δωρεάν νομικές υπηρεσίες για θύματα ενδοοικογενειακής και ενδοσυντροφικης βίας ή απόπειρας γυναικοκτονίας. 

Και επειδή τα μέτρα που ζητάμε δεν υλοποιούνται ζητάμε πριν, μετά και μαζί με όλα νομική αναγνώριση του όρου της γυναικοκτονίας στον ελληνικό Ποινικό Κώδικα.

14

11

1

Error happened.