Θέλω να ρωτήσω σχετικά με το μη προσβλητικό χιούμορ. Ας πούμε το office. Ξεκαρδίζομαι και είναι μια από τις πιο επιτυχημένες και αγαπημένες σειρές στον κόσμο. Αναρωτιέμαι όμως γιατί ο Michael Scott και το χιούμορ της σειράς δε σταυρώθηκαν; Kάπου διάβασα ότι ο carrel είπε πως σήμερα δε θα μπορούσε να σταθεί ο χαρακτήρας σε αυτό το κλίμα. Αυτό είναι, η συγκυρία που έπαιξε; Είναι ότι ο περίγυρος του δεν ενέκρινε αυτή τι συμπεριφορά όποτε δημιουργούνταν αυτή η αντίθεση που έπρεπε; Είναι το γλυκό σύμπαν των δημιουργών που κινείται μεταξύ ρεαλισμού και αβρότητας; Πολλές ατάκες των συντηρητικών χαρακτήρων μπορούν να θεωρηθούν προσβλητικές. Πχ το επεισόδιο όπου ο ο Michael βγάζει το δάχτυλο για να μιμηθεί τον επιδειξία. Τέλος πάντων δε μπορώ να καταλάβω πως γίνεται να μην προσβάλλει το χιούμορ. Σας φιλώ
Στην ερώτηση απαντά η Χριστίνα Βούλγαρη, stand up comedian
Το χιούμορ γίνεται να μην προσβάλλει όταν επιλέγεις να κάνεις χιούμορ που να μην προσβάλλει.
Επίσης, το χιούμορ είναι μεταβλητό. Τα πράγματα με τα οποία γελάμε μεταλλάσσονται και εξελίσσονται με τον χρόνο. Η κωμωδία από την φύση της έχει μια προσωρινότητα. Κάποτε γελούσαμε με τo human zoo, κάποτε γελούσαμε με τα ανάπηρα άτομα στο τσίρκο, κάποτε γελούσαμε με την κακοποίηση συνολικότερα. Ευτυχώς, οι κοινωνίες προχωράνε και μαζί με αυτές προχωράει και το χιούμορ. Και είναι γελοίο να προσπαθούμε να κρατήσουμε ζωντανά πράγματα με τα οποία γελούσαμε πριν από 10 ή 500 χρόνια.
Το γέλιο είναι ένστικτο, είναι η ενστικτώδης αντίδραση του ατόμου στον κίνδυνο ή καλύτερα στην αποφυγή του κινδύνου. Όσο αλλάζουν τα δεδομένα στο τι μας προκαλεί “φόρτιση” θα αλλάζουν και τα πράγματα με τα οποία γελάμε.
Οι δύο βασικές θεωρίες σχετικά με το χιούμορ είναι ότι αυτό χρησιμοποιείται είτε ως μηχανισμός ανακούφισης από μια δύσκολη κατάσταση (relief theory), είτε ως μέσο ισχυροποίησης των δεσμών μιας ομάδας υποβαθμίζοντας κάποιον τρίτο (superiority theory).
Η δεύτερη θεωρία χρησιμοποιούνταν κατα κόρον και συχνά τεμπέλικα στις περισσότερες κωμωδίες καταστάσεων. Το Office είναι ξεκαρδιστικό. Η σειρά ήταν υπέροχη το 2005 γιατί κατάφερε να αποτυπώσει την τοξικότητα ενός εργασιακού χώρου. Για να το πετύχει αυτό όμως χρησιμοποίησε και ενίσχυσε όλα τα αντανακλαστικά που θα προκαλούσαν αυτόματα το γέλιο στο μέσο κοινό. Ο Jim κοροϊδεύει τους συναδέλφους του και αυτό τον κάνει τον πιο συμπαθή τύπο στην δουλειά. Ο Michael είναι ένας καλογραμμένος χαρακτήρας με έντονα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά που τον κάνουν οριακά γοητευτικό.
Από το 2005 μέχρι σήμερα όμως έχουν αλλάξει δύο πράγματα. Πρώτον, έχει διευρυνθεί κατά πολύ αυτό που λέμε “μέσο κοινό”. Άτομα και κοινωνικές ομάδες που παλαιότερα δεν είχαν πρόσβαση και λόγο στα καλλιτεχνικά προϊόντα πλέον έχουν. Και έχουν και κάθε δικαίωμα να εκφράζουν τις ενστάσεις τους αν θεωρούν ότι κάτι τους προσβάλλει. Δεύτερον, έχουμε αλλάξει εμείς οι ίδιοι. Αρχίζουμε να μην θεωρούμε “γοητευτικές” τις συμπεριφορές των χαρακτήρων του Office για παράδειγμα. Δεν μας προκαλούν την ίδια φόρτιση που μας προκαλούσαν πριν 15 χρόνια. Δεν θεωρούμε πια αστείο ότι λ.χ .η σεξουαλική παρενόχληση είναι κομμάτι της δουλειάς σου αν είσαι γυναίκα. Είναι διαφορετικά τα συναισθήματα που μας προκαλεί σήμερα η Pam όταν λέει αυτό το “I remembered why I dress the way I do at work”. Every joke has a butt, λένε.
Η ικανότητα μας να αντιλαμβανόμαστε ως προβληματικό το χιούμορ που θίγει συγκεκριμένα άτομα ή κοινωνικές ομάδες είναι αντιστρόφως ανάλογη του προνομίου μας. Ίσως να μην κατανοούμε ακόμα επακριβώς γιατί το blackface δεν είναι αστείο, γιατί ο (αγαπημένος μου) Matt Lucas δεν είναι αστείος όταν φωνάζει “I’m the only gay in the village”, αλλά, αν θέλουμε να δώσουμε χώρο στις καταπιεσμένες φωνές, οφείλουμε να κάνουμε λίγο πίσω και να ακούσουμε αυτούς που βρίσκονται στην άλλη πλευρά του κάθε αστείου.
Tα σχόλια είναι προσβάσιμα μόνο στα μέλη της Womanlandia. Για να γίνετε μέλος, πατήστε εδώ.