Είναι από εκείνες τις ιστορίες που όλα ξεκινούν χαρωπά. 

Εικόνες μια γυναίκας με ασημόλευκα μαλλιά που αν θες τα παίρνεις σα δήλωση κατά της μανίας με τη νεότητα, να κρατά το χρυσό αγαλματάκι όχι για την ηθοποιία όπως έχουμε συνηθίσει, αλλά για την σκηνοθεσία κάνουν το γύρο του κόσμου. 

Σε καιρούς που μοιάζουν χαλασμένοι, μια γυναίκα που διακρίνεται σε κάτι δημόσιο, χλιδάτο και μεγάλο είναι για κάποιους λόγος μικρής χαράς. 

Σα σκηνοθέτιδα, η Jane Campion έχει αποτυπώσει στην οθόνη εμπειρίες γυναικείες, έχει αποτυπώσει περίοδο και σιωπή, ντροπή και ρεαλισμό, έχει δώσει πλήρεις γυναικείους χαρακτήρες. Όταν επιλέγεις ένα έργο της, μικρής ή μεγάλης οθόνης, ξέρεις ότι οι γυναίκες σ’αυτό δεν θα χρησιμοποιηθούν σαν εργαλεία πλοκής του πρωταγωνιστή. Είναι μια εγγύηση που δεν την έχεις με βεβαιότητα στον κινηματογράφο. 

Η Elizabeth Moss στο “Top of the Lake”

Στα χέρια της, η Elizabeth Moss και η Nicole Kidman παίξει κάποιους απ’τους πιο ενδιαφέροντες χαρακτήρες τους. Είναι απ’τις σκηνοθέτιδες που φαίνεται να προτιμούν συγκεκριμένες ηθοποιούς και να κάνουν μακροχρόνιες συνεργασίες-δουλεύει με την Genevieve Lemon απ’το 1989 και η ηθοποιός έχει εμφανιστεί σε έξι έργα της, συμπεριλαμβανομένου του οσκαρικού “The Power of the Dog”. 

Μακροχρόνιες συνεργασίες, σμίλεμα ταλαντούχων ηθοποιών και ισχυροί γυναικείοι χαρακτήρες. Τι άλλο να ζητήσει ένα κοινό νεαρών γυναικών που θέλουν να βλέπουν καλό σινεμά που τις αποτυπώνει ως υποκείμενα και όχι σαν props; 

Τα τελευταία χρόνια, οι δηλώσεις της Jane Campion την είχαν καταστήσει relevant σ’ένα νεαρό κοινό που ενδιαφέρεται για το φεμινισμό και το female gaze. Σχετικά με την κοινωνικοποίηση που έχουν δεχτεί οι γυναίκες να είναι πάντα ευχάριστες και τον τρόπο με τον οποίο αυτό επηρεάζει τη δουλειά τους έχει πει “Πάντα προσπαθούσα να ευχαριστώ τους πάντες. Τώρα κάνω τη δουλειά μου καλά, ρωτάω τους συνεργάτες μου τι χρειάζονται και είμαι ευγενική. Είχα εξαντληθεί στην προσπάθειά μου να ικανοποιήσω τους πάντες”. 

Είδα τις φωτογραφίες απ’τη βραδιά των Όσκαρ με κάποιο αίσθημα χαράς, σα να κέρδισε κάποια γνωστή μου που ήξερα ότι το άξιζε.

Γι’αυτό, όταν πήγα να δω βίντεο και βρήκα το βίντεο της απονομής των “Critics Choice awards” που είχε προηγηθεί των Όσκαρ, λέω, δε γίνεται, αποκλείεται, είναι πειραγμένο. 

Καθώς παραλαμβάνει το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας, απευθύνεται στις υπεραθλήτριες Venus και Serena Williams ως εξής “Serena και Venus είστε αξιοθαύμαστες, ωστόσο δεν παίζετε ενάντι στους άντρες”.

@screenshothq she really did that 🍅 | Follow for updates on culture, news, the weird & the wonderful #serenawilliams #cheesecake #snacks #tiktokshortfilm ♬ original sound – aj

 Tι; ΤΙ; 

Πρώτη σκέψη:

“Πώς στα κομμάτια της ήρθε να πάει να παραλάβει βραβείο και να θεωρήσει καλή ιδέα το να μειώσει δύο μαύρες αθλήτριες που έχουν ήδη μιλήσει για το πρόβλημα του white feminism μπροστά σε όλο τον κόσμο;”

Δεύτερη σκέψη: 

“Πώς κατάφερε να γίνει τόσο κριντζ μπούμερ μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα;”

Τρίτη σκέψη: 

“Υπάρχει περίπτωση να την θαυμάζω πολύ, να την έχω τοποθετήσει σε κάποιο βάθρο, να είπε μια ανοησία και να νιώθω τόση απογοήτευση επειδή απαιτούσα να είναι, εκτός από σκηνοθέτιδα, κάποιο φεμινιστικό είδωλο που θα θεράπευε τα κακώς κείμενα μονάχη της”; 

Μια λευκή, πλούσια γυναίκα είναι αναμενόμενο να έχει τις απόψεις μιας λευκής, πλούσιας γυναίκας.

Είναι αναμενόμενο να έχει μια λίστα με δικά της προβλήματα που είχε ν’αντιμετωπίσει σε ανδροκρατούμενο επάγγελμα σε μια βιομηχανία αδιανόητα σεξιστική και οι εμπειρίες της να μην έχουν οδηγήσει σε συμπάθεια και κατανόηση αλλά σε έντονο ανταγωνισμό και με άντρες και με γυναίκες. Είναι αναμενόμενο να βλέπει άλλες γυναίκες υπό το πρίσμα του “εγώ την έχω χειρότερα” ή “εγώ την έχω μεγαλύτερη (την δυσκολία)”.

Είναι αναμενόμενο να έχει μικροπρεπείς σκέψεις σχετικά με το ότι το επίτευγμά της είναι σπουδαιότερο επειδή είναι unisex. Δεν είναι η μόνη. 

Η Jane Campion με άδειασε μ’αυτή της τη δήλωση. Και μετά με ανάγκασε να σκεφτώ γιατί ένιωσα τόσο άδειασμα.

Δεν είπε τίποτα μη εξηγήσιμο. 

Τα κορίτσια μεγαλώνουν από μικρά με το “είσαι καλή για κορίτσι”. Υπάρχουν ορισμένοι χώροι, με πρώτο και καλύτερο το σκάκι, που ενώ δεν σχετίζονται με σωματική δύναμη, συνεχίζουν να υπάρχουν τα συνολικά βραβεία και τα βραβεία για κορίτσια. Φαντάζομαι θα υπάρχουν κι άλλοι. Το “είσαι καλή για κορίτσι” εντυπώνεται πολύ βαθιά σε κάποιες γυναίκες, τόσο βαθιά που όταν ανταγωνίζονται, ανταγωνίζονται άντρες.

Οι άντρες είναι το στάνταρντ, εννοείται είναι οι καλύτερες γυναίκες και τώρα μπαίνουν στον αντρικό χώρο, τον κανονικό χώρο. 

Πώς περίμενα μια γυναίκα η οποία βρίσκεται σ’ένα χώρο που κυριαρχείται από άντρες δεν α σκέφτεται έτσι; Θα ήλπιζα ότι θα είχε το τακτ να μην το πει αλλά η απογοήτευσή μου δεν ήρθε απ’το ότι το είπε, ήρθε απ’το ότι το σκέφτηκε. Απ’το ότι της πέρασε απ’το μυαλό ότι είναι καλή ιδέα να παραλαμβάνει βραβείο και αντί να πει “ευχαριστώ, χαίρομαι που το παίρνω μεταξύ άλλων επειδή είναι δύσκολο να είσαι γυναίκα σκηνοθέτιδα σ’αυτή τη βιομηχανία” έπρεπε να υποτιμήσει τις τενίστριες για να υπογραμμίσει την σπουδαιότητά της. 

Περί απογοήτευσης ο λόγος λοιπόν. 

Γιατί απογοήτευτηκα απ’αυτή κι όχι απ’τον Will Smith; Γιατί δεν απογοητεύτηκα απ’τις πρόσφατες δηλώσεις της Kim σχετικά με το ότι όλες είμαστε τεμπέλες και γι’αυτό δεν είμαστε πλούσιες; 

Γιατί έκανα λάθος να προσδοκώ μη ανθρώπινες ιδιότητες από μία συγκεριμένη γυναίκα η οποία κάνει την καριέρα της στην άλλη άκρη του κόσμου. Επειδή εύκολα και άνετα πήρα τη ζωή και τα επιτεύγματά της και τα εργαλειοποίησα για να φτιάξω ένα ιδανικό να’χω να πορεύομαι. Επειδή θέλοντας να θαυμάζω πού και πού γυναίκες που ζουν, της έδωσα αυτό το ρόλο κατά λάθος και ξαφνικά έπεσα απ’τα σύννεφα. 

H Jane Campion έκανε ένα άστοχο σχόλιο που δείχνει ένα κομματάκι της εσωτερικής της αφήγησης. Απολογήθηκε, θα συνεχίσει να συγκρίνεται με άντρες, θα συνεχίσει να κάνει καλές ταινίες, την απολογία της την πήρα ως “λυπάμαι που το είπα, δεν λυπάμαι που το σκέφτηκα”.

Eγώ όμως, πήρα μια γερή υπενθύμιση. Δεν ζούμε σε ταινία για να υπάρχουν τα τέλεια πρότυπα. Δεν ζούμε σε μυθιστόρημα για να υπάρχουν άνθρωποι που ενσαρκώνουν τα ιδανικά μας στο ακέραιο. Δεν υπάρχει ακέραιο, υπάρχουν θραύσματα που μεταλλώνονται μαζι σε σύνολο. 

Ο φεμινισμός που μ’ενδιαφέρει δεν περιλαμβάνει την ιδανική γυναίκα που κάθεται και τη θαυμάζω μες στην φεμινιστική τελειότητά της και την απουσία λαθών της. Περιλαμβάνει κατανόηση του ότι ζούμε σ’ένα βαθιά μισογυνιστικό σύστημα, ότι είμαστε πάντοτε κομμάτια του και ότι το αξιοθαύμαστο δεν είναι μια γυναίκα που είναι υπέροχη μες στις άψογες φεμινιστικές αρχές της αλλά το να φέρεται πού και πού κάποια βάσει των αρχών που ισχυρίζεται πως έχει. 

Aλίμονο αν στην επιθυμία μου για πρότυπα δεν κάνω τίποτ’άλλο απ’το ν’αναζητήσω μια άσπιλη Παρθένο Μαρία, ανέγγιχτη απ’το περιβάλλον, την κουλτούρα, την ιστορία, τα βιώματά της. 

Πάντα κάτι προβληματικό υπάρχει πίσω απ’την αναζήτηση του ακάθαρτου. Όχι για τις χαρακτηριζόμενες ως τέτοιες.

Για μας που τις ψάχνουμε.

18

2

2

1

Error happened.