Γράφει η Μίνα Καούνη, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και Συμβουλίω της Επικρατείας, που προΐσταται του Δικηγορικού Γραφείου ‘ΜΙΝΑ ΓΡ. ΚΑΟΥΝΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ’ το οποίο και ίδρυσε το 1986.

Βρισκόμαστε μακριά από τη νομική αναγνώριση του όρου της γυναικοκτονίας, γιατί απλούστατα δεν θέλουν.

Αυτή είναι μια πολιτική επιλογή. 

Δεν θέλουν ούτε οι νομοπαρασκευαστικές επιτροπές, που είναι η αφετηρία της αλλαγής , θέλοντας να διατηρήσουν ένα επιφανειακά και υποκριτικά ουδέτερο ποινικό δίκαιο, θεωρώντας ότι αλλιώς υποσκάπτεται η «ουδετερότητα» του δικαίου, με αφόρητα αυτοαναφορικά και παλιακά επιχειρήματα.

Πρέπει να θυμόμαστε πάντα ότι το δίκαιο αποτελεί από μόνο του μια κατασκευή πολιτική, ιδεολογική, καθ’ όλα έμφυλη, και συνεπώς επ ουδενί ουδέτερη.  

Πολλές έρευνες αποδεικνύουν την αρρενωπότητα του δικαίου (maleness of law). Ενώ το δικαιο θεωρεί ότι είναι λογικό, χωρίς πάθη, ουδέτερο, συμπαγές και αντικειμενικό, στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα από όλα αυτά. Ο λόγος είναι ότι το δικαιο ορίζει αυτούς τους όρους κατά έναν ιδιαίτερο και ανδρικό τρόπο κατά τον οποίο παραλείπει και υποτιμά τις ιδιότητες που έχουν να κάνουν με την εμπειρία των γυναικών. Και διατηρώντας τη δήθεν απαθή ουδετεροτητα του, το δίκαιο συμβάλλει με την ησυχία του στη διεκπεραίωση των καθηκόντων του, που είναι η αναπαραγωγή των συνθηκών υποταγής των γυναικών, των θηλυκοτήτων και άλλων κοινωνικών ομάδων .

Επιπλέον,  η έννοια της Δικαιοσύνης δεν μπορεί να καθοριστεί έξω από την ταξική διαστρωμάτωση της κοινωνίας, λες και το δίκαιο είναι ένας αντικειμενικός «διαιτητής» ενός αγώνα που παίζεται σε ένα ουδέτερο γήπεδο.

Το έχουμε δει πολλές φορές, ότι η ποινική δικαιοσύνη ακόμα και σε υποθέσεις έμφυλης βίας  προστατεύει τους ισχυρότερους και περιορίζει τον κύκλο των ενόχων για τα εγκλήματα. 

Οι γυναίκες μέχρι (σχετικά) πρόσφατα δεν συμμετείχαν στην σύνταξη συνταγματικών χαρτών, ούτε εκτελούσαν καθήκοντα νομικών, ερμηνεύοντας τον νόμο, από τον οποίο οι ζωές τους ρυθμίζονται.

Τα ατομικά δικαιώματα, ως έχουν, αγνοούν τις συνθήκες διαβίωσης και τις ανάγκες της σύγχρονης γυναίκας. Πρόκειται, με λίγα λόγια, για μια “ανδροκεντρική” δικαιική αντίληψη σύμφωνα με την οποία σημείο αναφοράς είναι το άρρεν φύλο (“ίση προς τον άνδρα”). Αυτή η αντίληψη δεν λαμβάνει υπόψη την διαφορετική κοινωνικοποίηση ατόμων διαφορετικού φύλου.

Το θέμα δεν είναι μόνο ο ορισμός της γυναικοκτονίας, είναι απλά μια δειλή αρχή, που ανθίστανται ακόμα και σε αυτήν, για να μη μας ανοίξουν την όρεξη. 

Δεν τους ενδιαφέρει ούτε το ότι την προβλέπει η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, την χρησιμοποιούν κι αυτή εργαλειακά και υποκριτικά, βάζοντάς την ως προμετωπίδα στους νόμους (ευρωπαϊκή πρωτοτυπία). Και δεν έχουν απολύτως καμία συνέπεια. 

Πρέπει να γίνει μια βαθειά τομή στην ίδια την περί δικαίου αντίληψη. Και ποιος θα την κάνει, αυτοί που με αφορμή τις αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο, άφησαν να παρελαύνουν οι alt right ιδεολογίες, αρνούμενοι ακόμα και τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας;  

Ή μία Ε.Ε που, από την μια κόπτεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα και από την άλλη συνεργάζεται με όλα τα ακροδεξιά καθεστώτα, κάνοντας τα στραβά μάτια στην προϊούσα Ορμπανοποίηση;

Η συνάντηση των γυναικών με τον λόγο της δικαιοσύνης είναι μια τραυματική υπόθεση. Οι γυναίκες νομικοί της πράξης συνειδητοποιούν τα πολλαπλά προσκόμματα που ανακύπτουν, όχι τόσο στο επίπεδο του κανόνα, αλλά στο επίπεδο ερμηνείας και εφαρμογής του. Δηλαδή, σε ένα βαθύτερο του κανόνα χώρο του δικαίου, στο πεδίο εφαρμογής των νομικών εννοιών, το δεδικασμένο, τις τυπικές διαδικασίες, στον τρόπο κατάστρωσης του νομικού συλλογισμού, στη σύνθεση του δικαστικού σώματος και κυρίως στην αδυνατότητα των γυναικών να αρθρώσουν την εμπειρία τους σε νομικά σημαντικό λόγο. 

Οι γλώσσες που επιτρέπουν την οργάνωση του κόσμου και την αναπαράσταση του πολιτικού, μέρος του οποίου είναι και οι νομικές κατηγορίες, πάσχουν ως προς την ικανότητά τους να μεταφράσουν τη γυναικεία εμπειρία.

Το θέμα είναι πολύ μεγάλο, υπάρχουν δεκάδες ατελείς διατάξεις και ως προς την ενδοοικογενειακή βία και εν γένει την έμφυλη, που ούτε καν την βλέπουν σαν έμφυλη.

Πρέπει να αλλάξει εκ βάθρων όλο το κλασικό ποινικό δίκαιο. 

Δε μιλάμε πλέον για ένα κλασικό ποινικό δίκαιο, με επίκεντρο τον κατηγορούμενο με τις εγγυητικές του λειτουργίες στην δικονομική του έκφανση. Μιλάμε για ένα στρατευμένο μηχανισμό προστασίας δικαιωμάτων.  Κι έχει να κάνει και με ουσιαστικές ποινικές διατάξεις και ως προς την επιθετική υπεράσπιση των θυτών, που οδηγούν στη δευτερογενή θυματοποίηση των θυμάτων ή στη σπίλωση της μνήμης τους.

Κι όταν αρνούνται το έλασσον, πώς θα καταστρώσουν ένα ολιστικό σύστημα διατάξεων και για την πρόληψη και για την καταστολή της έμφυλης βίας;

Δεν τους ενδιαφέρει καν να προστατέψουν τον μισό εθνικό πληθυσμό. 

Τη φωτογραφία του εξωφύλλου παραχώρησε στη Womanlandia η @natasouko.

2

2

Error happened.