Eίπαμε σε αναγνώστριες να μας μιλήσουν ή να μας γράψουν για τα συμπτώματα του Burn Out και ό,τι κείμενο μας ήρθε τις τελευταίες μέρες αφορούσε εξουθένωση από εργασιακό ή\και οικογενειακό φόρτο, πριν κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία. Κάποιες γυναίκες δεν έχουν διαγνωστεί, άλλες είναι στη διαδικασία της διάγνωσης και άλλες το έχουν ήδη ξεπεράσει εδώ και λίγα χρόνια.

Για να ξεπεράσει το νευρικό μας σύστημα τη βλάβη που έχει υποστεί από αυτού του είδους την εξουθένωση, μπορεί να χρειαστούν μήνες ή ακόμα και χρόνια, ανάλογα με την εγκαιρότητα στην οποία εντοπίσαμε τα συμπτώματα και την βλάβη που έχει προκληθεί στη ψυχική μας υγεία. Είναι μια συνθήκη που χρειάζεται σίγουρα γνώμη από ειδικό μπορεί να χρειάζεται ιατρική (ψυχολογική ή ψυχιατρική) επέμβαση, εκτός από άδεια από τη δουλειά μας. 

Εργασιακό Burn Out και Γυναίκες

Τα πρόσφατα δεδομένα που αφορούν ειδικά την επαγγελματική εξουθένωση στις γυναίκες είναι τα πιο ανησυχητικά. Σύμφωνα με έρευνα του LinkedIn σε σχεδόν 5.000 Αμερικανούς, το 74% των γυναικών δήλωσε ότι ήταν πολύ ή κάπως αγχωμένες για λόγους που σχετίζονται με την εργασία, σε σύγκριση με μόλις 61% των απασχολούμενων ανδρών ερωτηθέντων.

Μια ξεχωριστή ανάλυση από τη συμβουλευτική στο χώρο εργασίας-πολιτισμού a Great Place to Work και τη νεοσύστατη εταιρεία υγειονομικής περίθαλψης Maven διαπίστωσε ότι οι μητέρες που παράλληλα απασχολούνται με αμειβόμενη εργασία έχουν 23% περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν εξουθένωση από τους άντρες που εργάζονται ενώ ταυτόχρονα είναι και γονείς. Υπολογίζεται ότι 2,35 εκατομμύρια εργαζόμενες μητέρες στις ΗΠΑ έχουν υποφέρει από εξουθένωση από την έναρξη της πανδημίας, ειδικά «λόγω άνισων απαιτήσεων σπιτιού και εργασίας», έδειξε η ανάλυση.

Οι ειδικοί γενικά αναγνωρίζουν ευρέως ότι ο τρόπος με τον οποίο διασταυρώνονται οι κοινωνικές δομές και οι κανόνες φύλου παίζει σημαντικό ρόλο στην εξουθένωση των γυναικών. Οι ανισότητες στο χώρο εργασίας, για παράδειγμα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων.

Το 2018, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ δημοσίευσαν μια μελέτη που παρακολουθούσε 2.026 εργαζόμενους κατά τη διάρκεια τεσσάρων ετών. Οι ακαδημαϊκοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες ήταν πιο ευάλωτες στην επαγγελματική εξουθένωση από τους άνδρες, επειδή οι γυναίκες είχαν λιγότερες πιθανότητες να προαχθούν από τους άνδρες, και ως εκ τούτου πιο πιθανό να βρίσκονται σε θέσεις με λιγότερη εξουσία που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο άγχος και απογοήτευση. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό να είναι επικεφαλής μονογονεϊκών οικογενειών, να έχουν να αντιμετωπίσουν προβλήματα που σχετίζονται με τα παιδιά, να επενδύουν χρόνο σε οικιακές εργασίες και να έχουν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση. Όλα αυτά σωρευτικά τις οδηγούν με μεγαλύτερη πιθανότητα σε Burn Out. 

Σχετικά με την εργασία από το σπίτι, έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο διαπίστωσε ότι οι γυναίκες αισθάνονται πολύ μεγαλύτερη κόπωση στα ζουμ από τους άνδρες. Η έρευνα αναφέρει ότι οι βιντεοκλήσεις που γίνονται για λόγους δουλειάς ενισχύουν τη μακροχρόνια δυναμική των φύλων σε ομάδες και επιδεινώνουν ένα ήδη μεγάλο χάσμα άγχους μεταξύ των φύλων, με τις γυναίκες να αναφέρουν σταθερά περισσότερο άγχος και καταστάσεις υγείας που σχετίζονται με το στρες από τους άνδρες, στην Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία.

Το μοντέλο της εξουθένωσης των μειονοτήτων

“Οι γυναίκες, οι έγχρωμες γυναίκες, ειδικά οι μαύρες γυναίκες, καθώς και η LGBTQ κοινότητα κινδυνεύουν περισσότερο”, λέει ο Brian Daniel Norton, ψυχοθεραπευτής και εκτελεστικός προπονητής στη Νέα Υόρκη. “Όταν βιώνεις συστημική καταπίεση ή σου λένε άμεσα ή έμμεσα σε όλη σου τη ζωή ότι δεν αξίζεις την επιτυχία και αρχίζεις να πετυχαίνεις πράγματα με τρόπο που έρχεται σε αντίθεση με μια μακροχρόνια αφήγηση στο μυαλό σου, θα εμφανιστεί αργά η γρηγορα η πεποίθηση ότι έχεις Imposter Syndrome, το σύνδρομο του απατεώνα”

“To ότι ξέρω ότι έχω Imposter Syndrome δεν σημαίνει ότι μπορώ να το αντιμετωπίσω” λέει ανώνυμη φίλη που έχει διαγνωστεί με Burnout. “Imposter Syndrome σημαίνει ότι εξ ορισμού πιστεύεις ότι δεν είσαι αρκετά καλή ακόμα και αν οι αποδόσεις, οι βαθμοί, τα νούμερα, η δουλειά σου και οι συνάδελφοί σου ακόμα λένε το αντίθετο. Έχω καταλάβει ότι έχω imposter syndrome αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχω τα εργαλεία για να το αντιμετωπίσω. Θεωρώ ότι είναι ακόμα ένας τρόπος να πάρω χάρη, κατά έναν τρόπο, γιατί είπαμε. Δεν είμαι αρκετή”

Η Εθνική Λεσβία έγραψε στο κείμενό της για τον 60χρονο που αυτοκτόνησε για το φαινόμενο του γκέι overachiever. Εκείνου του πολύ ταλαντούχου ή ευφυούς ή άριστου φοιτητή ή με την τρομερή καριέρα ή με την απίστευτη ζωή που φαίνεται να τα’χει όλα υπό έλεγχο και πάντα καταφέρνει το απίθανο. Είναι η αντίδραση στο πταίσμα. Είναι αυτό που κάνουν οι γκέι άντρες όταν συνειδητοποιούν σε κάποιο σημείο της ζωής τους ότι λεκιάζουν με την παρουσία τους τους γονείς τους. Πρέπει να ζητήσουν συγγνώμη. Πρέπει να τους κάνουν περήφανους. Γίνονται οι καλύτεροι στον τομέα τους, αναγνωρίζονται ακόμη και σε παγκόσμιο επίπεδο, ζουν με τον σύντροφό τους στο εξωτερικό.

Σε συνθήκες κοινωνικής αορατότητας, το πταίσμα και η ντροπή της ύπαρξης συμπλέκονται στη πορεία της καταπολέμησής τους με υπερβάλλοντα ζήλο. Αυτός είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο οι μειονότητες και οι εν γένει καταπιεσμένοι αυτού του κόσμου γνωρίζουν περισσότερο τι σημαίνει overachieving, τι σημαίνει καταβάλλω προσπάθεια να αποδείξω ότι είμαι, όχι απλά χρήσιμος, αλλά χαρισματικός γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος να με σεβαστείτε. 

Όταν έχεις περάσει όλη σου τη ζωή φορώντας χιλιάδες πανοπλίες προστασίας που σε κάνουν άξιο προσοχής και σεβασμού, όταν έχεις οπλιστεί με πυροβολικά πτυχίων, υποχρεώσεων, δουλειών και αγγαρειών για να δείξεις ότι σου αξίζει η ύπαρξη, έρχεται η στιγμή που πιστεύεις ότι οφείλεις τις νίκες σου στα όπλα σου. 

Έρχεται η στιγμή που το αποτέλεσμα επιβεβαιώνει το άθροισμα και η γυναίκα πιστεύει ότι δεν θα ήταν τίποτα αν έπαιρνε λίγο χρόνο να ξεκουραστεί, ο γκέι άντρας πιστεύει ότι δεν θα ήταν τίποτα αν δεν κέρδιζε εκείνη την υποτροφία και δεν έπαιρνε το 5ο δίπλωμα γλωσσών, η έγχρωμη γυναίκα ή ο έγχρωμος άντρας πιστεύουν ότι δεν θα ήταν τίποτα αν δεν έμεναν να συμπληρώσουν τη 14η ώρα στο γραφείο γιατί ξέρουν ότι πρέπει να προσπαθήσουν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον εργαζόμενο. 

Πρέπει να δουλέψεις διπλάσια για να πάρεις τα μισά. Πρέπει να πεις ναι πολλές, πολλές φορές για να μπορέσεις, κάποια στιγμή, να πεις όχι. Στην πραγματικότητα δεν μπορείς ποτέ να πεις όχι γιατί αν το κάνεις, κάποιος άλλος θα σου πάρει τη θέση. Πρέπει να υπομείνεις προσβολές, υποτιμήσεις, χαμηλότερο μισθό από συναδέλφους σου, σεξισμό, αλλά τουλάχιστον θα γεμίσεις το βιογραφικό σου. Δεν πρέπει να είσαι αφελής. Λέγονται οι συμβουλές αυτές, από μικρή μάλιστα ηλικία, στους λευκούς άνδρες τόσο συχνά όσο σε γυναίκες, σε ΛΟΑΤΚΙ, σε μετανάστες; 

Το Burnout είναι σίγουρα πρόβλημα της παραγωκεντρικής μας κουλτούρας, του καπιταλισμού, της Covid, της πανδημίας. 

Αλλά είναι, επίσης ένα πρόβλημα που με αφορμή κυρίως την Covid, καταλάβαμε ότι είναι συστημικό. 

Ένα από τα καλύτερα πράγματα που διάβασα για το Burn Out, είναι η γνώμη μιας αμερικανίδας ψυχιάτρου που έχει αφιερώσει την καριέρα της στην ιδέα ότι ορισμένες φορές, συστημικά προβλήματα στην ιατρική βιομηχανία εμποδίζουν τους γιατρούς να κάνουν αυτό που ξέρουν ότι είναι σωστό για τους ασθενείς τους. Για την εξουθένωση των μητέρων συγκεκριμένα αναφέρει ότι ισχύει κάτι παρόμοιο και ότι η εξουθένωση είναι συνέπεια της «απόφασης της κοινωνίας μας να επιδιώξει το κέρδος με κάθε κόστος».

Το συντριπτικό βάρος στην ψυχική υγεία των εργαζόμενων μητέρων αντανακλά ένα επίπεδο κοινωνικής προδοσίας.

«Αυτό δεν είναι εξουθένωση – αυτή είναι κοινωνική επιλογή», ​​λέει «Μια επιλογή που οδηγεί τις μητέρες να παίρνουν αποφάσεις που κανείς δεν πρέπει να πάρει ποτέ για τα παιδιά τους».

Η «προδοσία» περιγράφει τι ακριβώς αισθάνονται οι ασθενείς του Burn Out. Ενώ η εξουθένωση ρίχνει το φταίξιμο (και συνεπώς την ευθύνη) στο άτομο και λέει στις εργαζόμενες μαμάδες ότι δεν είναι αρκετά ανθεκτικές, η έννοια της προδοσίας αναδεικνύει τον πραγματικό υπεύθυνο, που είναι το σύστημα της πατριαρχίας. 

Το Burnout είναι πρόβλημα εξουσιαστικό, είναι πρόβλημα σεξιστικό, είναι πρόβλημα ρατσισμού, είναι ο αγώνας όσων έχουν καταδικαστεί να θεωρούνται από κάτω για να φτάσουν την ισότητα. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως είναι σύμπτωμα μιας σύνθεση εξωτερικών συνθηκών και δεν αφορά καθόλου τα δικά μας χαρακτηριστικά ανθεκτικότητας. Και είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως δεν είναι εξατομικευμένη συνθήκη. Ο οποιοσδήποτε έχει τις υποχρεώσεις που περιγράφουν όσες το βιώνουν, θα πάθαινε burnout. 

5

3

3

Error happened.